Phanh ô tô hoạt động như thế nào

Hệ thống phanh trong hầu hết các loại xe hiện đại là hệ thống tang trống hoặc đĩa (phổ biến hiện này là phanh đĩa). Phanh đĩa sử dụng đĩa phanh (còn gọi là rôto) gắn với trục bánh xe, kẹp phanh (còn gọi là càng phanh), má phanh và hệ thống thủy lực để làm chậm xe và dừng xe.

Khi nhấn bàn đạp phanh, hệ thống thủy lực sẽ nhân áp lực lên từ bàn đạp, truyền tới và làm cho bộ kẹp phanh đẩy má phanh vào đĩa phanh, điều này làm cho ô tô giảm tốc và dừng lại.

Hệ thống phanh tang trống hoạt động trên cùng một nguyên tắc. Khi nhấn bàn đạp phanh, hệ thống thủy lực sẽ đẩy guốc phanh vào tang trống được gắn vào trục của bánh xe. Điều này làm xe chậm lại và dừng lại.

Sau đây là 10 vấn đề mà các lái xe ô tô rất cần lưu tâm:

1. Má phanh: Má phanh bị mòn sẽ làm cho quãng đường phanh tăng lên và có thể gây mài kim loại trên bề mặt đĩa phanh. Nếu má phanh có vết nứt trên bề mặt – do quá nóng – thì chúng sẽ gây ra tiếng kêu khi phanh. Nếu các má phanh và đĩa phanh bị nóng lên thì khoảng cách dừng sẽ tăng lên. Một khi bạn nghe thấy tiếng kêu thường xuyên khi phanh, thì đã đến lúc thay má phanh.

2. Đĩa phanh: Bề mặt đĩa phanh cần phẳng để giữ tiếp xúc tốt với má phanh. Nếu bề mặt rôto bị cong vênh do hư hỏng nhiệt, nó sẽ làm cho bàn đạp phanh bị rung lên xuống và xe bị giật khi dừng. Nếu rôto bị quá nhiệt, bề mặt của nó sẽ bị đổi màu từ xanh lam sang tím và điều này làm cứng bề mặt và má phanh sẽ không thể bám chặt chúng. Điều này sẽ làm cho xe không dừng lại nhanh như mong muốn.

3. Rò rỉ: Rò rỉ trong hệ thống phanh thường là do vấn đề thủy lực. Nếu bàn đạp phanh bị thấp xuống sàn, nó thường có thể bị rò rỉ. Đường dầu phanh bị rò rỉ sẽ dẫn đến mất dầu phanh và cuối cùng hệ thống phanh có thể bị hỏng hoàn toàn. Rò rỉ cần được xử lý ngay lập tức, một vũng dầu phanh trên sàn nhà để xe hoặc bàn đạp phanh bị thấp đều là những triệu chứng của vấn đề này.

4. Kẹp phanh dính: Giá kẹp và kẹp phanh (càng phanh) giữ má phanh và ép chúng vào đĩa phanh để dừng xe. Các piston kẹp phanh có thể bị kẹt trong lỗ xilanh của chúng, và khi điều này xảy ra, xe thường sẽ bị lệch sang một bên khi phanh hoặc các má phanh và đĩa phanh sẽ bị quá nhiệt hoặc mòn quá nhanh. Nó cũng sẽ ảnh hưởng đến hiệu suất khi tăng tốc khi phanh bị dính. Kẹp phanh không chỉ gây phiền toái mà còn có thể nguy hiểm và cần được sửa chữa ngay lập tức. Đôi khi các thanh trượt của khung kẹp phanh sẽ trói buộc gây ra các vấn đề tương tự như kẹp phanh bị kẹt ngoại trừ chỉ một má phanh sẽ bị mòn quá nhanh thay vì cả hai.

5. Đĩa phanh bị cong vênh: Đĩa phanh có thể bị cong vênh nếu chúng chịu lực quá cao. Lái xe trên núi hoặc kéo xe có thể dẫn đến đĩa phanh bị cong vênh. Ngay cả việc đơn giản như đậu xe bên cạnh hệ thống phun nước cũng có thể làm cong cánh quạt. Nước lạnh va vào phanh nóng có thể làm cong vênh. Đĩa phanh bị cong vênh thường sẽ làm cho vô lăng và xe bị rung khi đạp phanh. Các đĩa phanh bị cong vênh thậm chí có thể làm tăng khoảng cách dừng hoặc khiến hệ thống chống bó cứng hoạt động sớm.

6. Phanh bị biến chất, mờ dần: Nếu xe dừng lâu hơn bình thường thì có thể là do phanh bị biến chất. Trong hầu hết các trường hợp, đây là một vấn đề ngắn hạn nhưng nó có thể chuyển thành một vấn đề dài hạn. Ví dụ, lái xe xuống đường núi sẽ làm nóng phanh, làm cho các miếng má phanh và đĩa phanh phản ứng kém hơn. Sau khi phanh nguội, chúng sẽ trở lại chức năng bình thường. Theo thời gian, sự biến chất của phanh có thể trở nên vĩnh viễn và khi đó đã đến lúc phải thay má phanh và đĩa phanh. Đây là dấu hiệu ban đầu của việc phanh quá nóng và sẽ làm hỏng các đĩa phanh và má phanh.

7. Phanh bốc khói: Phanh bốc khói thực sự là một tình trạng rất nguy hiểm. Phanh quá nóng hoặc phanh bốc khói có nghĩa là má phanh đã bị đốt cháy hoặc có điều gì đó rò rỉ trên phanh. Nếu điều này xảy ra, các má phanh sẽ phát triển một lớp men tráng bóng, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất. Nếu phớt trục bị rò rỉ vào phanh, nó sẽ làm hỏng má phanh và đĩa phanh.

8. Đèn phanh: Nếu đèn phanh trên bảng điều khiển sáng, nó có thể cho thấy hệ thống phanh có vấn đề nghiêm trọng. Trong hầu hết các trường hợp, nó cho thấy có vấn đề với hệ thống thủy lực và chiếc xe cần được kiểm tra và sửa chữa càng sớm càng tốt. Sẽ không bao giờ an toàn khi lái xe nếu đèn phanh được chiếu sáng trên bảng điều khiển. Ở một số loại xe, đèn này cũng cho bạn biết phanh tay đang bật.

9. Ống dầu bị hỏng hoặc bị xẹp: Ống dầu phanh bị xẹp hoặc bị trục trặc có thể dẫn đến việc kẹp phanh di chuyển không đều. Điều này sẽ làm cho xe bị kéo sang một bên khi phanh. Nếu phanh bị kéo sang một bên, xe cần được kiểm tra và sửa chữa càng sớm càng tốt. Đôi khi áp suất chất lỏng lên kẹp phanh sẽ không được giải phóng bởi ống dầu bị lỗi và sẽ luôn giữ kẹp phanh ép má phanh mà không nhả ra.

10. Phanh khẩn cấp, phanh tay: Điều này có vẻ ngớ ngẩn nhưng nó xảy ra thường xuyên hơn bạn tưởng tượng. Bạn rất dễ quên nhả phanh khẩn cấp và điều này sẽ gây ra các vấn đề về hiệu suất cũng như làm hỏng hệ thống phanh. Nếu xe dường như đang tăng tốc chậm hoặc bạn nghe thấy tiếng kêu hoặc tiếng ồn, hãy kiểm tra để đảm bảo rằng phanh tay không được gài. Nếu dây cáp phanh tay bị kẹt sau khi phanh tay được tác động và sau đó bạn cố gắng nhả ra thì có thể khiến xe hoàn toàn không thể di chuyển.